Ασθένεια – πένθος στην ευρύτερη οικογένεια
Η ασθένεια, είτε με τη μορφή μακροχρόνιας επιβάρυνσης της υγείας ενός ατόμου, είτε με την μορφή ανίατης ασθένειας που συνεπάγεται απώλεια, αποτελούν συχνά επιβαρυντικούς παράγοντες στη σχέση ενός ζευγαριού.
Η ασθένεια ή το πένθος μπορεί να αφορούν:
-τον/τους γονείς ενός από τα δυο μέλη του ζευγαριού
-αδερφια ή κοντινά συγγενικά πρόσωπα με τα οποία διατηρείται στενή σχέση
-το ίδιο το άτομο
-το παιδί της οικογένειας
Κάθε μια από τις παραπάνω περιπτώσεις επιφέρει διαφορετικές πιέσεις ανάλογα με το βαθμό εγγύτητας αλλά και με το βαθμό εμπλοκής με το άτομο που νοσεί, προς το οποίο κάθε ένα από τα μέλη του ζεύγους δεσμεύεται πρακτικά και συναισθηματικά.
Συναισθηματικές Επιπτώσεις
Όταν η ασθένεια επιβαρύνει μόνο το ένα μέλος της σχέσης, η αναγκαία αποστασιοποίησή του από το ζευγάρι/οικογένεια αλλά και η ψυχική του φόρτιση αλλάζουν τον τρόπο που συμμετείχε ή σχετιζόταν με τους κοντινούς του μέχρι στιγμής. Η θλίψη, ο θυμός, η εξάντληση (σωματική και συναισθηματική), η ενοχή, αλλά και όλες οι συναισθηματικές μεταπτώσεις που προκύπτουν από το δίπολο ελπίδας-απογοήτευσης, βιώνονται με ένταση και διάρκεια και δεν επιτρέπουν στο άτομο να συμμετέχει εξίσου ενεργά στις οικογενειακές σχέσεις.
Το άλλο μέλος, ανεξάρτητα από το βαθμό της εμπλοκής του, αισθάνεται συχνά παρατηρητής της κατάστασης και έρχεται αντιμέτωπο με αντίστοιχο θυμό και απόγνωση, όταν νιώθει ότι δεν μπορεί να βοηθήσει ενεργά ή να στηρίξει επαρκώς τον σύντροφο που βυθίζεται σε θλίψη και κούραση.
Όταν η ασθένεια πλήττει κάποιο από τα μέλη της σχέσης, οι ισορροπίες κλονίζονται ακόμη περισσότερο. Ο φόβος και η ανησυχία επιτείνονται ενώ οι ρόλους που καθένας εκπλήρωνε προς τον άλλον αλλάζουν, συχνά με οριστικό τρόπο.
Απαιτούνται πλέον καινούριες ισορροπίες στο ζευγάρι, ώστε να αντιμετωπίσει πρακτικές ανάγκες που αφορούν στην υποστήριξη της υγείας του ατόμου που νοσεί, στην προσαρμογή στους περιορισμούς που επιβάλλει η συνθήκη αλλά και στις δυσκολίες στην επικοινωνία που επιφέρει η συναισθηματική του επιβάρυνση.
Η ειλικρίνεια, ο σεβασμός και η εμπιστοσύνη του ενός προς τον άλλον αποτελούν συχνά προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της κατάστασης, ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν σαν ενότητα. Παράλληλα, ο ψυχολόγος μπορεί να προσφέρει στήριξη, διευκολύνοντας τη μετάβαση από το φόβο και την απώλεια στην νέα προοπτική.
Φώνη Τζιτζιμίκα, Ψυχολόγος
