Κρίση πανικού
Η κρίση πανικού αφορά ένα έντονο αίσθημα άγχους που προκύπτει απροσδόκητα και εκφράζεται με μια σειρά από σωματικά συμπτώματα και αντίστοιχες σκέψεις, που κορυφώνονται μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Πιθανά σωματικά συμπτώματα:
• Έντονη ταχυπαλμία.
• Πόνος στο στήθος.
• Εφίδρωση.
• Τρέμουλο.
• Αίσθημα ιλλίγγου ή τάση για λιποθυμία.
• Φόβος ότι το άτομο χάνει τον έλεγχο του εαυτού, τρελαίνεται ή κινδυνεύει να πεθάνει.
Μετα το επεισόδιο, το άτομο έχει έναν έντονο φόβο ότι θα ξαναβιώσει αντίστοιχο άγχος. Η ανησυχία αυτή γίνεται συνήθως βασανιστική και κατευθύνει τη συμπεριφορά του ατόμου (αποφυγή, εξάρτηση από τρίτους) πολύ περισσότερο από ότι η ίδια η συχνότητα των συμβάντων.
Φοβίες
Έτσι περιγράφεται ο επίμονος και έντονος φόβος για μια συνθήκη ή κατάσταση που είναι υπερβολικός και αδικαιολόγητος σε σχέση με το ερέθισμα που τον προκαλεί. Το άτομο βιώνει ένα έντονο φόβο που μπορεί να παραλύει ή να μπλοκάρει την λειτουργικότητά του στη θέα ή τη σκέψη αυτού που φοβάται, ενώ δεν φαίνεται να απειλείται με κάποιονεμφανή τρόπο από αυτό. Εξού και το παράλογο της φοβίας, σε αντίθεση με το φόβο που αποτελεί μια αναμενόμενη αντίδραση σε μια αντικειμενικά δυνητική απειλή.
Οι πιο συνηθισμένες φοβίες:
• Αγοραφοβία (αφορά πολυσύχναστα μέρη, όπου δεν υπάρχει εμφανής διαφυγή).
• Κοινωνική φοβία (έκθεση σε κοινωνική συναναστροφή, φόβος απόρριψης).
• Ειδικές φοβίες (ζώα – φυσικά φαινόμενα – καταστάσεις, όπως αεροπλάνο/ασανσέρ – ασθένειες).
Ερμηνεία
Τόσο στην περίπτωση των κρίσεων πανικού όσο και της φοβίας, χρειάζεται να αναζητήσουμε το νόημα αυτών των αντιδράσεων τη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής μας. Μήπως συμπίπτουν χρονικά με άλλα συμβάντα που έχουν προκύψει πρόσφατα και τα οποία προκαλούν αναστάτωση ή κάποιου είδους ένταση; Πως σχετίζονται με τον τρόπο που βιώνουμε την καθημερινότητα, τις σχέσεις και τις επιλογές μας; Συχνά δεχόμαστε πιέσεις ερχόμενοι αντιμέτωποι με σημαντικές αποφάσεις, αλλαγές ή απαιτήσεις. Όταν δεν έχουμε την ευκαιρία να επεξεργαστούμε τις αντιφάσεις που συνεπάγονται καθώς και τα αντικορυόμενα συναισθήματα που μας προκαλούν, να σκεφτούμε πάνω στις εναλλακτικές ώστε να καταλήξουμε σε συνειδητές επιλογές, η πίεση που βιώνουμε τείνει να εκτονωθεί με τρόπους που μοιάζουν ασύνδετοι με την πραγματική αιτία της έντασης, ωστόσο λειτουργούν ως μέσο εκφόρτισής της, έστω και ακούσια.
Συναντάμε ανθρωπους που βιώνουν κρίσεις πανικού όταν έρχονται αντιμέτωποι με σημαντικές αποφάσεις για τη ζωή τους, όταν δέχονται κάποια έντονη και επαναλαμβανόμενη πίεση στο επαγγελματικό τους περιβάλλον χωρίς ωστόσο να αισθάνονται ότι υπάρχουν διαθέσιμες εναλλακτικές, καθώς η επιθυμία να περιορίσουν μια κακή συμπεριφορά ή η ανάγκη να εξωτερικεύσουν το θυμό που τους προκαλεί είναι απαγορευτική. Πρόκειται μόνο για ενδεικτικά παραδείγματα, που όμως αποκαλύπτουν το συμβολισμό που εμπεριέχει για τον καθένα η εμφάνιση φοβίας ή μιας κρίσης πανικού: και οι δύο καταστάσεις ενέχουν ένα πιο προσωπικό νόημα. Αποτελούν το μέσο ώστε να εκφραστεί κανείς ως προς αυτό που τον δυσκολεύει με έναν τρόπο έμμεσο και συνάμα λιγότερο απειλητικό από την κατά μέτωπο διαχείριση της έντασης που αντιμετωπίζει. Η συνειδητοποίηση και η παραδοχή συναισθημάτων και σκέψεων που υποβόσκουν δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση καθώς έχουν συχνά συνέπειες για την εικόνα του ατόμου ή τις σχέσεις του με το περιβάλλον. Καλείται λοιπόν να τα αναζητησει στη συνεργασία με τον ψυχολόγο μιας και όταν ο νους αποφεύγει να σκεφτεί ή να αποφασίσει, είναι το σώμα που αναλαμβάνει δράση, μέχρι να παραδεχθούμε ευθέως και να έρθουμε αντιμέτωποι με αυτό που μας ενοχλεί.
Φώνη Τζιτζιμίκα, Ψυχολόγος
Αναδημοσίευση: Άρθρο στο PsychologyNow.gr
