Ερωτήσεις αναφορικά με τη γέννηση των παιδιών – σεξουαλική διαπαιδαγώγηση
Οι ερωτήσεις των παιδιών συχνά προκαλούν αμηχανία στους ενήλικες. Θέματα γύρω από την προέλευσή τους, τη σεξουαλικότητα ή τις ανατομικές διαφορές των φύλων, δυσκολεύουν του γονείς καθώς αγγίζουν προσωπικούς κανόνες ηθικής, κοινωνικές προκαταλήψεις και περιορισμούς σχετικά με το ποιοι είναι οι κατάλληλοι χειρισμοί ως προς θέματα σχετικά «απαγορευμένα».
Πώς να απαντηθούν οι απλές αλλά αφοπλιστικές ερωτήσεις που θέτουν τα παιδιά, πόση πληροφόρηση είναι καλό να λάβουν, μήπως η γνώση που θα αποκτήσουν είναι επιβλαβής;
Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα σχετίζεται άμεσα με το νόημα που έχουν οι ερωτήσεις αυτές για τα παιδιά. Έχουν άραγε τη στόχευση που οι ενήλικες προσδίδουν σε παρόμοια ερωτήματα; Προκύπτουν άραγε ως επακόλουθο πρόωρης ωρίμανσης σωματικών αναγκών; Ή μήπως αντανακλούν την ανάγκη τους να γνωρίσουν το σώμα τους, να κατανοήσουν τις αισθήσεις που τους προκαλεί, αποζητώντας μια ερμηνεία γι’ αυτό που τους συμβαίνει.
Αν οι απορίες που θέτουν τα παιδιά, αντιμετωπιστούν σαν μια προσπάθεια ανακάλυψης του εαυτού και όχι σαν μια απόπειρα πρόωρης καταφυγής σε συμπεριφορές αταίριαστες με την ηλικία τους, συνεπάγεται ότι η στέρηση της πληροφόρηση περισσότερο εκθέτει παρά προστατεύει τον παιδικό νου. Πλείστες καθημερινές αφορμές όπως εικόνες στην τηλεόραση, ένα παιδάκι γυμνό στην παραλία, ή ακόμη ο ερχομός ενός δεύτερου παιδιού στην οικογένεια, δίνουν αφορμή για απορίες αναφορικά με την προέλευση των παιδιών. Ο ψυχολόγος μπορεί να συνδράμει το γονιό σε μια ειλικρινή προσέγγιση στα ερωτήματα που θέτουν τα παιδιά. Όταν η εξήγηση που δίνεται είναι κοντά στην πραγματικότητα, με λέξεις απλές και κατανοητές, ενισχύεται η σχέση εμπιστοσύνης προς το πρόσωπό τους, καθώς αποτελούν ασφαλή και ικανοποιητική πηγή πληροφόρησης. Τα παιδιά μαθαίνουν να νιώθουν άνετα με το σώμα τους, χωρίς να ντρέπονται γι’ αυτό. Παράλληλα, εξασφαλίζεται ο έλεγχο της πληροφορίας που θα επιδίωκαν να πάρουν από κάποια άλλη πηγή αν στερούνταν την ενημέρωση που αναζητούν. Επιπλέον η διαθεσιμότητα του γονιού στο να προσφέρει απαντήσεις πάνω σε θέματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και λειτουργιών του σώματος καλλιεργεί μια συνολικά ανοιχτή επικοινωνία, σε όλα τα επίπεδα της σχέσης. Επιτρέπει στο γονιό να εξηγήσει αλλά και να προετοιμάσει το παιδί ακόμη και για την πιθανότητα ανεπιθύμητης προσέγγισης από τρίτους, με επισήμανση των πιθανών κινδύνων, χωρίς τη χρήση εκφοβισμού. Το παιδί είναι τότε υποψιασμένο έναντι σε μια τέτοια πιθανότητα, χωρίς να κινδυνεύει να χάσει την κοινωνικότητα ή τη σιγουριά που νιώθει ανάμεσα σε οικεία πρόσωπα.
Η κατάλληλη ενημέρωση αλλά και η διαθεσιμότητα του γονιού ως πηγή πληροφόρησης προς τα παιδιά, δημιουργεί γέφυρες επικοινωνίας για την καλύτερη αντιμετώπιση των ζητημάτων που τα αφορούν και συμβάλλει στο να κατακτήσουν σταδιακά την ωριμότητα και την εξοικείωση που απαιτείται ώστε να εισαχθούν ομαλά στην ενηλικίωση.
Φώνη Τζιτζιμίκα, Ψυχολόγος
