Βελτίωση επικοινωνιακών δεξιοτήτων
Τα βήματα μιας εποικοδομητικής σύγκρουσης
• Μιλάω για αυτό που με ενοχλεί τη στιγμή που συμβαίνει ή την πρώτη κατάλληλη στιγμή. Με τον τρόπο αυτό αποτρέπω την κορύφωση της έντασης ή των παραπόνων που οδηγουν σε πικρία, παρερμηνείες, δηλητηριάζουν τη σχέση και αυξάνουν την πιθανότητα ξεσπάσματος με κάθε επόμενη μικρή αφορμή.
• Σχολιάζω και επικρίνω το συγκεκριμένο συμβάν που με ενόχλησε, αποφεύγοντας τους προσωπικούς χαρακτηρισμούς. Η διαρκής επικριτικότητα ή η επίρρηψη μομφών βάζει την άλλη πλευρά σε θέση άμυνας και αποτρέπει την ανάληψη ευθύνης.
• Αποφεύγω τις αναδρομές στο παρελθόν, την αναμόχλευση παλαιότερων εντάσεων και διαφωνιών ακόμη κι αν αισθάνομαι ότι δικαιώνουν τη θέση μου. Επικεντρώνομαι στο συγκεκριμένο θέμα και επιδιώκω να γίνει η θέση μου κατανοητή.
• Προσπαθώ να συγκρατήσω το θυμό μου – αποφεύγω τις έντονες αντιδράσεις (φωνές- χειρονομίες-ύβρεις) που συχνά κορυφώνουν τη ρήξη χωρίς να επιλύουν τη σύγκρουση.
• Αναλαμβάνω το μερίδιο της ευθύνης που μου αναλογεί. Δεν επικαλούμαι δικαιολογίες για πράξεις και αστοχίες. Αναγνωρίζοντας ποια/ποιες συμπεριφορές μου επέτειναν την κατάσταση, δίνω το παράδειγμα και στην άλλη πλευρά να κάνει το ίδιο.
• Δεν επιδίδομαι σε συμπεριφορά αποφυγής –παθητική στάση ή αποχώρηση –που κινδυνεύει να επιτείνει τον εκνευρισμό καθώς εκλαμβάνεται ως αδιαφορία.
• Προσπαθώ να μην παρασυρθώ σε μια σύγκρουση την οποία δεν έχω κατανοήσει και στην οποία με έλκει ο άλλος.
• Δεν αποφεύγω την διαφωνία με κάθε τίμημα. Προσπαθώ να μην λειτουργώ κατευναστικά προκειμένυ να αποφύγω πάσει θυσία τη σύγκρουση, με τίμημα τη μη έκφραση των προσωπικών μου απόψεων και επιθυμιών.
• Δίνω χρόνο και διατηρώ ένα ήρεμο και σταθερό πλαίσιο ώστε να καταλαγιάσουν οι έντονες αντιδράσεις.
• Δίνω έμφαση την επικοινωνία μετά την ένταση – απαραίτητη για το «κλείσιμο» της σύγκρουσης.
• Εξηγώ πως ένιωσα και προσπαθώ να κατανοήσω τον άλλον.
• Αναζητούμε από κοινού εναλλακτικούς τρόπους αντίδρασης – τι θα μπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά για να εκφράσουμε αυτό που νιώθουμε και να προλάβουμε μαζί το ξέσπασμα.
• Αναπτύσσουμε ένα είδος κοινής συμφωνίας και αλληλοβοήθειας με σκοπό την αποφυγή της έντασης- έναν κοινό κώδικας που διαμορφώνεται σε στιγμές νηφαλιότητας, και ενεργοποιείται κατά περίπτωση από όποιον από τους δυο επιδεικνύει μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση τη στιγμή της διαφωνίας.
Ο ψυχολόγος μπορεί να συμβάλλει στο χτίσιμο των αναγκαίων βημάτων για την κατάκτηση μιας πιο ουσιαστικής και ικανοποιητικής επικοινωνίας.
Φώνη Τζιτζιμίκα, Ψυχολόγος